ایران؛ جديدترين کشف يک گورستان عصر آهن

کشف شواهدي از يک تدفين و يا گورستان عصر آهن 1 يا 2 در حاشيه شرقي قره تپه سگز آباد دشت قزوين به فاصله 80 متري از عرصه آن از بزرگترين يافته‌هاي پروژه تعيين عرصه و حريم اين تپه به شمار مي‌رود. به گزارش تسنيم، مصطفي ده پهلوان - سرپرست پروژه تعيين عرصه و حريم قره تپه سگز آباد با اعلام اين خبر اظهار داشت: در اين پروژه 35 گمانه در چهار جهت محوطه و در ابعاد 1×1 متر مورد کاوش قرار گرفت. وي افزود: به دليل تمرکز و ميزان رسوب گذاري بالا در حاشيه قره تپه عمق بيشتر اين گمانه‌ها از چهار متر (با عمق حداقلي 1.70و عمق حداکثري 6 متر) تجاوز کرد.

اين باستان‌شناس اظهار داشت: با توجه به کاوش در اين گمانه‌ها و يافته‌هاي به دست آمده از آنها، عرصه مشهود قره تپه از 8.6هکتار به بيش از 25 هکتار در زير لايه‌هاي رسوبي دشت افزايش يافت.

به گفته ده پهلوان، عرصه نامشهود به خوبي نشانگر اين است که محوطه در جهت شمال شرقي به جنوب غربي توسعه داشته است. وي با بيان اينکه لايه‌هاي رسوبي در گمانه‌ها به خوبي مورد کاوش ، ارزيابي و بررسي قرار گرفتند تصريح کرد: لايه‌هاي رسوبي دشت ارتباط معنا داري با يکديگر دارند و جهت شيب لايه‌هاي رسوبي و شدت آنها به خوبي ديده مي‌شود. اين باستان‌شناس گفت: در روزهاي آينده اين لايه‌هاي رسوبي توسط استادان رسوب شناسي دانشکده منابع طبيعي دانشگاه تهران مورد ارزيابي و شناسايي دقيق تري قرار خواهند گرفت.

وي يکي از شواهد مهمي‌که در پروژه تعيين عرصه و حريم قره تپه سگز آباد به دست آمد را مدارکي از يک تدفين و يا گورستان عصر آهن 1 يا 2 در حاشيه شرقي تپه و به فاصله 80 متري از عرصه اعلام کرد که کاملا مشهود است.

وي يکي از دستاوردهاي اين پروژه را افزايش عرصه تپه تا بيش از 25 هکتار ذکر کردو افزود: در حاشيه شرقي آثار و شواهدي از يک گورستان عصر آهن به دست آمد. ده پهلوان يکي ديگر از دستاوردهاي اين پروژه را کاوش در لايه‌هاي رسوبي دانست که بر روي لايه‌هاي متاخر قره تپه نهشت يافته اند و بررسي و ارزيابي دقيق آنها مي‌تواند به باستان‌شناسان در شناخت شرايط محيطي و اقليمي‌دوران متاخر محوطه کمک شاياني کند.

وي اظهاراميدواري کرد در کاوش‌هاي آينده و با تمرکز بيشتر بر حاشيه قره تپه بتوان به درک بيشتري از لايه‌هاي متاخر عصر آهن در اين محوطه رسيد و به اين پرسش که آيا گور کشف شده نشان از يک گورستان جديد در شرق تپه دارد يا تنها يک گور منفرد است پاسخ داد.

ده پهلوان گفت: با وجود اينکه کاوش در محوطه‌هاي قره تپه و قبرستان وارد دهه ششم خود شده است، متاسفانه تا کنون و به دلايل نامشخص، عرصه آنها به طور دقيق و در يک گمانه زني هدفمند مشخص نشده بود.

غارت محوطه‌هاي تاريخي

اين باستان‌شناس افزود: قرار گرفتن محوطه‌ها در ميانه اراضي کشاورزي و غارت گسترده آنها در سال‌هاي گذشته و به ويژه پس از زلزله ويرانگر سال 1341 بوئين زهرا و همچنين نبود حفاظت اصولي از ساختارهاي کشف شده از کاوش‌ها، آسيب‌هاي جبران ناپذيري بر پيکره آنها وارد شده است.

ده پهلوان گفت: نکته اميدوار کننده اين است که در کاوش و گمانه زني صورت گرفته به منظور تعيين عرصه اين محوطه، بخش بزرگ و دست نخورده اي از آن کشف شد که مي‌توان با برنامه‌ريزي هدفمند، علاوه بر کاوش اين بخش‌ها، برنامه‌هايي براي حفاظت اصولي از آن پيش بيني کرد. وي اظهار داشت: تبديل اين محوطه به يک سايت موزه باستان‌شناسي يکي از مناسب‌ترين گزينه‌ها است که در دستور کار پژوهشکده باستان‌شناسي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري و ميراث فرهنگي قزوين نيز قرار گرفته و برنامه تعيين عرصه و حريم اين محوطه در همين راستا صورت گرفته است.

دشت قزوين و تحولات باستان‌شناسي

به گزارش پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، دشت قزوين در شمال غربي فلات مرکزي ايران قرار دارد. از شمال به دامنه‌هاي جنوبي کوه‌هاي البرز، از غرب به ارتفاعات موازي چرگر و مناطق طارم، منجيل و زنجان و از جنوب به ارتفاعات رامند (رحمان) محدود مي‌شود.

اين دشت يکي از دشت‌هاي طبيعي ـ فرهنگي است که به موازات فرهنگ‌هاي پيش از تاريخ و (رويدادي‌هاي دوران تاريخي) ديگر نقاط فلات ايران تحولات باستان‌شناسي خاص خود را پشت سر گذاشته و در جريان ارتباط فرهنگي با مناطق پيراموني، شواهدي از روابط فرهنگي درون و برون منطقه اي را در خود بر جاي نهاده است. دو عامل اصلي و مهم در دنياي باستان و حتي امروز، دشت قزوين را براي اجتماعات مستقر در فلات ايران مساعد ساخته است. نخست آن که اين دشت از نظر حاصلخيزي داراي ظرفيت فوق العاده اي است و اين ويژگي براي استقرار اجتماعات اوليه در دوران آغاز کشاورزي براي مردمان پيش از تاريخ و دنياي باستان بسيار مناسب بوده است.

عامل مهم ديگر، وضعيت خاص جغرافيايي اين دشت است که در دامنه‌هاي جنوبي البرز و حاشيه شمال کوير مرکزي ايران واقع شده و داد و ستد و ارتباط در دنياي باستان بين تمدن‌هاي شرق و غرب به ناچار از اين تنها رهگذر مساعد و قابل زندگي انجام مي‌گرفته است و بي شک محوطه‌هاي پيش از تاريخي، تاريخي و اسلامي‌بسياري در اين دشت شکل گرفته اند.

__,_._,___